Geçen günlerde yayınlanan bir makale de Diş hekimlerinin Pandemi sonrası diş sıkmaya bağlı daha sık komplikasyon ile karşılaştıkları belirtilmekteydi.
“Gerçekten mi?” , “Bu nasıl mümkün olabilir?”
Geçtiğimiz 6 ay boyunca önceki yılara göre kat kat fazla diş kırılması sorunu ile karşılaşılmış. Mart ayı ortası ile acil durumlar dışında kliniğini kapatan diş hekimleri ‘’Kliniği kapattığım dönemlerde gelen telefon aramalarının arttığını farkettim.’’ Şeklinde açıklamalarda bulunmuş. Çene ağrısı, diş hassasiyeti, yanaklarda ağrı,miğren gibi rahatsızlıklara sahip hasta sayılırında artış gözlemlenmiştir. Haziran ayı başlarında muayenehanelerini açan doktorlar diş kırığı sorununu yaşayan hasta sayılarında ki ciddi arttışı farketti. Klinikte bulundukları her gün bu hastalıktan ortalama 7-8 hasta görmeye başladılar.
Neler Oluyor?
En kolay ve basit açıklaması buna stresin sebep olduğudur. COVID-19 kaynaklı kaygının kolektif ruh sağlığımız üstünde ki etkisi sır değildir. Yaşattığı stres etkisiyle alt ve üst çene birbirine kenetlenir dişlere zarar verebilecek gıcırdatma ve baskıya neden olur.
Spesifik olarak, diş travmasında gördüğüm ani artışın iki ek faktörün daha sonucu oluşabileceğini düşünüyorum:
Birincisi
Pandemi süreci boyunca daha önce benzeri görülmemiş sayıda evde çalışan nüfusa sahip olduk. Çoğu zaman kanepede, bir bar taburesinde, mutfak tezgahının bir köşesine sıkışmış halde garip vücut pozisyonlarında çalışan insanlar omurgalarının bükülmesine neden olabilir. Bir diş hekiminin ergonomiye neden önem verdiğini merak ediyorsanız; boyun ve omuz kas demetlerinde ki sinirler temporomandibular ekleme, çene kemiğini ekleme bağlayan TME ye neden olabilir. Dolayısıyla gün içinde kötü duruşpozisyonları hastada gece öğütme problemine yol açabilir.
İkincisi
Uyku düzensizliği. Covıd-19 sürecinin başından beri hastalarda ani huzursuzluk ve uykusuzluk sorunları ortaya çıkmaya başladı. Bu yaşanılan durum vücudun “savaş ya da kaç” tepkisi olarak tanımlanabilir. Savaşa hazırlanan bir gladyatörü düşünün: yumruklarını ve çenesini sıkar. Koronavirüs stresi nedeniyle vücut, dinlenmek ve yeniden şarj olmak yerine savaşa hazır bir uyarılma durumunda kalır. Tüm bu gerginlik doğrudan dişlere gider.
Ne yapabiliriz?
Birçok insan dişlerini kenetlediğini veya gıcırdattığını farketmiyor. Çoğu zaman kliniğe ağrı ve hassasiyet şikayetleri ile gelen hastalar bile dişlerini gıcırdattığını ve kenetlediğini söylediğim halde inanmıyorlar.
Farkındalık her zaman anahtardır.
Bu makaleyi okurken dişleriniz birbirine değiyor mu?
Aktif durumda yemek yemediğiniz sürece dişleriniz birbirine değmemeli ve birbirleri üstüne baskı kurmamalıdır. Dudaklarınız kapalı durumda beklerken dişlerinizin arasında biraz boşluk bırakıp çene kaslarınızı gevşetmelisiniz.
Dişlerinizi düzgün hizada tutan ve gıcırdatmayı önleyen bir gece koruyucunuz varsa onları gün içinde takmayı deneyin. Bu koruyucular dişleriniz arasında fiziksel bir bariyer olarak görev yapar ve basıncı dağıtır.
Evden çalışanlar
Rahat çalışabileceğiniz uygun bir çalışma ortamı kurmak ile işe başlayabilirsiniz. İdeal olarak: oturduğunuzda omuzlarınız kalçalarınızın üzerinde ve kulaklarınız omuzlarınızın üzerinde olmalıdır. Bilgisayarınızın ekranını göz hizanıza göre ayarlamanız gerekmektedir. Ayarlanabilir bir sandalyeniz veya masanız yoksa monitörünüzü veya dizüstü bilgisayarınızı bir kutuya veya bir kitap yığını üzerine yerleştirin.Mümkün olduğunca hareket etmeye özen gösterin, Omurganızı gevşetmek için basit egzersizler yapmayıda unutmayın.
Covıd 19 döneminde yatmadan hemen önce stresinizi azaltmak ve zihninizi sakinleştirmek için kendinize mutlaka beş dakika ayırın. Gözlerinizi kapatıp, dilinizi ağzınızın çatısına kadar çekin ve burnunuzdan içeri ve dışarı nefes alıp verin. Derin derin nefes alıp verme vücudun parasempatik sinir sistemini kontrol ederek vücudun ‘’dinlenme ve sindirme’’ mekanizmasını tetikler. Düşük teknolojili bir çözüm olmasına ragmen oldukça etkili bir yöntemdir. Derin nefes alıp-verme: kalp atısını yavaşlatıp kan basıncını düşürür ve dinlendirici , onarıcı bir uykuya izin verirken çenede daha az gerginlik hissi yaşamanızı sağlar.
Dişler doğal olarak kırılgandır ve herkesin dişlerinde çiğneme, gıcırdatma ve günlük kullanımdan kaynaklanan küçük çatlaklar vardır. Dişler kırılmadan önce çok fazla travmaya dayanabilirler. Diş üzerinde oluşan küçük çatlaklar üzerine gelmeye devam eden baskı ve tramvalar mikroskobik çatlakların büyümesine ve kök kanallarına kadar ilerleyebilir.
Diş sıkma tedavisi için Botoks uygun alternatifler tedavi yöntemleri arasında yer alır.